het verslag van Jebo! 2013

Op 27 juni was het eindelijk zover. Met z’n vieren (Anneleen, Evelyne, Fonny en Sanne) waren we klaar om voor een maand naar Zuid-Afrika te gaan. De eerste week mochten we animatorcursus geven aan een bende enthousiaste jongeren die uit Zuid-Afrika en Swaziland kwamen. Zo’n animatorcursus is natuurlijk heel anders dan we hier in België gewoon zijn. Dat werd voor ons ook al snel duidelijk bij het blok ‘moeilijke situaties’. Moeilijk gedrag? Eens streng kijken en het is opgelost! Een ander verschil ligt in de spelbagage. Laat ons zeggen dat wij ook veel nieuwe spelen geleerd hebben. De culturele verschillen kwamen extra aan bod bij de interculturele avond. We vielen van de ene verbazing in de andere bij het horen van de tradities bij de jongeren. Natuurlijk werd ook België voorgesteld: met de nodige lekkernijen en ’t Smidje van Laïs.

Een andere avond die zeker bijblijft is ‘the walk to the cross’ in het pikkedonker. De cursisten waarschuwden ons voor de moeilijke beklimming maar verzekerden ons dat het de moeite waard zou zijn. Het deel van de moeilijke beklimming kon je achteraf gezien met een grote korrel zout nemen, maar het was wel zeker de moeite waard! Boven aan de heuvel stond een groot verlicht kruis en kon je uitkijken over het verlichte Johannesburg. We hebben er met z’n allen bezonnen en gezongen. Een moment waar je stil van werd!

We sloten de week af met een kampvuur waar we zongen en dansten om daarna te eindigen met verstoppertje in het donker. De dag nadien was het einde aangebroken van een fantastische week vol spelen, lachen en zingen, en maakten wij ons klaar voor deel 2 van ons avontuur: Lesotho!

 De twee weken in Lesotho hebben we een heel ander Afrika leren kennen. Overal vuilnis, chaotisch verkeer, koeien en schapen langs de weg (al dan niet nog in leven) maar langs de andere kant prachtige landschappen en zeer gastvrije mensen.

De eerste week bestond uit het vierdaagse jeugdfestival Maketi oa Bwacha en de voorbereidingen hiervan. We werden voorbereid op zo’n 300 kinderen maar uiteindelijk stond de teller op een 150-tal. Het festival bestond uit vertrouwensspelen, veel competitie, de kleinsten entertainen, lolly’s, appelsienen, enz. We sloten het festival af met een talentenshow waar jong en oud, gespierd en niet-gespierd, hun talent konden showen.

De tweede week zijn we samen met Father Peter (een grappige Vietnamese priester) en Denise en Claudia (twee Oostenrijkse vrijwilligers die een jaar in Lesotho verblijven) speelplein gaan doen in Hatchaka. Hatchaka is een outstation in Lesotho waar je geen elektriciteit of stromend water vindt. We zijn er twee dagen met zoveel mogelijk spelmateriaal naartoe getrokken om met de kinderen te spelen. Een heel andere speelpleinervaring dan in Maputsoe maar oh zo leuk! In Hatchaka zijn we ook twee keer naar de mis geweest. Het was telkens een korte viering in een tot kerk omgebouwd klaslokaaltje, waar de vreugde en warmte van de plaatselijke bevolking groot zijn. Voor de rest hebben we veel tijd doorgebracht met Claudia, Denise en Father Peter. Zo hadden we een barbecue samen met de youth leaders uit Maputsoe en Hatchaka, hielden we een kampvuuravond, bezochten we de cathedral (waar er volgens Father Victor demonen aan het werk zijn) en zoveel meer!

Na deze twee weken kwam het moeilijke afscheid. Verbazingwekkend hoe mensen in twee weken zoveel betekenis kunnen krijgen in je leven!

De laatste week trokken we na een lange autorit (die onderbroken werd om sommige auto-onderdelen weer aan de auto te binden) terug naar het Bosco Centre in Johannesburg om de toerist uit te hangen. We zijn begonnen met een bezoek aan het Apartheidsmuseum. Dat is een groot en indrukwekkend museum dat alles van de Apartheid tot in detail weergeeft. Zeer interessant! Na deze zware stof konden we wel wat minder zwaar entertainment gebruiken. Dat vonden we in het Lion Park. Hier hebben we eerst rondgereden tussen de buffels, stokstaartjes, leeuwen, cheeta’s, wilde honden en zebra’s, om daarna in de ‘cub world’ de giraffen te gaan voederen en de leeuwenwelpjes te aaien. We sloten de dag af in de pub van de indrukwekkende universiteit van Johannesburg. De rest van onze tijd in Johannesburg hebben we doorgebracht met een bezoek aan Soweto, een bezoek aan de plaatselijke school, spelletjes spelen, ontspannen en ten slotte: afscheid nemen.

Het was een maand waarin we schitterende momenten beleefd hebben en prachtige mensen ontmoet hebben. Kortom, een maand om nooit meer te vergeten!

 door Sanne Croonen

Kiekjes uit Zuid-Afrika en Lesotho

We zijn nu een 2-tal weekjes thuis, maar het Afrika-gevoel is er nog steeds.

Het was een fantastische ervaring, met vele mooie ontmoetingen, inspirerende mensen, fantastische natuur, speelse kinderen, vele emoties, schitterende vrijwilligers, …

Het was meer dan geslaagd!

Every friend is a stranger in the beginning

Hier zitten we dan met zijn drietjes op de luchthaven in Londen te wachten op de laatste etappe richting thuis (Fonny hebben we donderdag mogen uitwuiven richting Malawi). Als we terug denken aan de laatste twee weken dan krijgen we spontaan een glimlach op ons gezicht.

Onze tweede week in Lesotho begon met de mis in Hatchaka.. Dit is een outstation in een hoger gelegen gebied in Lesotho waar geen elektriciteit of stromend water is (tenzij aan een pomp). De mis vond plaats in een klein klaslokaaltje en was een ideale gelegenheid om kennis te maken met de plaatselijke bevolking. Iedereen was zeer vriendelijk en ook hier werden we weer naar voren geroepen om onszelf voor te stellen. Van deze gelegenheid maakten we gebruik om de kinderen te lokken voor het speelplein dat de 2 volgende dagen zou plaatsvinden. Maandagochtend vertrokken we dan in de Condor naar Hatchaka voor de eerste dag speelplein. Deze rit was op zich al een hele belevenis met zijn allen achter in de laadbak. Al toeterend probeerde Father Peter de kinderen mee te lokken naar het speelplein. Al snel begonnen de eerste kinderen toe te stromen. In dit prachtig landschap konden de kinderen voetballen, springtouwen, tennissen, … en natuurlijk spelletjes spelen met ons. Zoals in Lesotho blijkbaar de gewoonte is, kon een beetje competitie natuurlijk niet ontbreken. De winnaars kregen als beloning een extra lolly. De lolly’s en appelsienen bracht de kapoen in ieder kind naar boven en iedereen pakte dus ook wat er te pakken viel! Kortom, het waren 2 schitterende dagen op het speelplein in Hatchaka.

Donderdag was er een dankBBQ voor de youthleaders. We hebben lekker gegeten, gedanst, gelachen, handen gelezen, …

De rest van onze tijd in Lesotho hebben we veel doorgebracht met Denise en Claudia uit Oostenrijk die een cottage naast ons hadden. We hebben samen met hun en met Father Peter schitterende avonden beleefd! De voorlaatste avond hebben we met zijn allen gezellig rond een kampvuur gezeten en hebben we gebabbeld en gezongen. De marshmallows en worstjes konden natuurlijk niet ontbreken!

Zondagnamiddag zijn we met Father Joy terug richting Johannesburg gereden. Onderweg zijn we gestopt om te eten maar vooral om auto-onderdelen die van de auto vielen er deskundig terug aan vast te binden..

De laatste week in Jo’burg diende om den echte tourist uit te hangen. Als eerste zijn we het apartheidsmuseum gaan bezoeken. Het is een groot museum waar je makkelijk 2 à 3 uur kunt rondkijken maar op den duur wordt het allemaal wel een beetje deprimerend! Toch was het heel interessant om de geschiedenis van de apartheid te bekijken. In de namiddag werden we opgepikt door Gabriël (doet de financiën in het Bosco Centre) en hij was zo gastvrij om ons mee naar zijn thuis te nemen (dit was een gigantisch huis in een beveiligde omgeving, een soort dorpje helemaal omheind met hekken). Hier werden we opgepikt door zijn jongere broer Alfonso (die wel bij de meisjes in de smaak viel!). Hij heeft ons meegenomen naar het Lion Park. Het Lion Park is een park waar je met de auto kan doorrijden en waar je zebra’s, buffalo’s, springbokken, leeuwen, wilde honden en cheeta’s van zeer dichtbij kan bewonderen. Hiernaast kan je ook nog de cubworld binnengaan (wat we natuurlijk gedaan hebben). Hier zitten alle kleintjes van verschillende diersoorten: hyena’s, cheeta’s, leeuwen, stokstaartjes, giraffen, … je krijgt ook de kans om de giraffen eten te geven (die hebben trouwens een zeer lange tong) en je mag ook de welpjes aaien. Dit was de laatste keer dat Fonny al het ‘SCHATTIIIGG’ moest aanhoren. Na het Lion Park heeft Alfonso ons meegenomen naar de universiteit waar hij studeert. Dit is echt een gigantische campus die heel Amerikaans oogt. Op de campus hebben we deze leuke dag afgesloten in de pub. De laatste toeristische activiteit bestond uit een bezoek naar Soweto. Dit is de stad waar Nelson Mandela nog gewoond heeft. Hier hebben we het Hector Pieterson museum bezocht. Dit museum ging ook over de apartheid maar ging meer over de rol van Soweto hierin. Het bezoek hebben we afgesloten met een souvenirjacht langs de talrijke souvenirstandjes langs de weg. Iedereen wil dat je bij hun gaat kopen dus ze komen je wel echt lastigvallen. Goed voor ons want zo kan je de prijs wel danig laten zakken! De overige tijd in het Bosco Centre hebben we besteed aan luieren, zitten aan het zwembad, spelletjes spelen, genieten en ten slotte: afscheid nemen.

Het was een prachtige maand waar we veel beleefd hebben, waar we veel ongelofelijke mensen ontmoet hebben en veel nieuwe vrienden hebben gemaakt. Zoals Claudia het zo mooi kon verwoorden: every friend is a stranger in the beginning. Het was een maand om nooit meer te vergeten!

Weetjes:

–          Wist je dat Fonny en Anneleen uitstekende visonthoofders/ingewandenleeghalers zijn?!

–          Wist je dat Father Peter zijn Engels zeer grappig is. Een greep uit zijn vocubulaire:

• Smellll (i.p.v. smile)
• Shit down (i.p.v. sit down)
• We can’t come tomorrow if the condom is broken (moet condor zijn)
• Gellow (i.p.v. yellow)
• …

–          Wist je dat de cathedral in Maputsoe een demon heeft?! De demon valt ’s nachts de bisschop lastig. We hebben zelf een bezoekje mogen brengen aan de cathedral maar we hebben gelukkig geen demonische krachten ondervonden! 18 augustus gaat er een groep naartoe om de demon weg te jagen. Succes!

–          Wist je dat Fonny is ‘aangevallen’ door een leeuwenwelpje

 

Foto’s volgen!

Mapoetsoe, bruisende stad

Na een dagje vertraging zijn we zaterdag veilig en wel in Lesotho aangekomen. Normaal was het plan om  vrijdag te vertrekken maar aangezien ze in Lesotho nog niet klaar waren voor onze komst hebben we vrijdagnamiddag doorgebracht in de plaatselijke shoppingmall. Zaterdag kwamen we na een 4 uur durende autorit dan aan in Lesotho. Eerst moesten we natuurlijk de grenscontrole passeren. Dat bracht het nodige papierwerk met zich mee. Alles wordt hier nog met de hand geregistreerd in een gigantische schrift. Ocharme het vrouwtje dat alles moest schrijven. Het is direct een zeer ander straatbeeld dan in Johannesburg! Er is maar 1 weg en iedereen loopt gewoon over straat, zonder zich iets van het verkeer aan te trekken. Naast de weg zijn er vele winkeltjes. Sommigen zijn gewoon supermarkten (waaronder die van de chinezen) maar het merendeel zijn gewoon kraampjes, stalletjes van golfplaten waar ze vanalles en nog wat te koop aanbieden: sigaretten, veel kool en sinaasappels, geroosterde maïs, laxeermiddel, haarkleurmiddel, … Het verkeer is hier echt zottenwerk, constant getoeter, auto’s die alle richtingen uit willen, buiten diegene ze moeten, … We zijn dus aangekomen in het echte Afrika.Soms een gekkenhuis, maar o zo gastvrij!

Aangekomen bij de Salesianen worden we hartelijk verwelkomt door fr. Victor! Ze leven hier met 3 Salesianen van 3 verschillende nationaliteiten samen, Vietnam, India en Congo.
In Mapoetsoe mogen we in onze eigen bungalow wonen en koken. Het is wel net iets minder luxueus als in Johannesburg. Maar dat maakt het net iets avontuurlijker.
Het winkelen hier is een hele belevenis. De meeste supermarkten hier zijn in Chinese handen. In de eerste winkel waar we inkopen deden zat een man op een hoge stoel met een gigantische tweeloopgeweer en een superlange zweep, dit om winkeldiefstallen tegen te gaan!!! Voor ons een beetje afschrikwekkend.
De mensen hier zijn wel super vriendelijk, en ook heeeeel nieuwsgierig! “Where do you come from?”, “What are you doing here?”, What is your name?”, … Niet alledaags natuurlijk als er 4 blanken in de stad rondlopen.

’s Avonds hebben we de voor de eerste keer ‘rozary’ gebeden samen met de fathers, met de lokale moskee als achtergrondgeluid. Een belevenis op zich als je niet echt mee bent in al die religieuze teksten.

Na onze eerste zeeeeeer koude nacht, werden we zondagochtend verwacht in de mis. Wij besloten om naar de ‘mama-mis’ (allemaal vrouwen van boven de 40 jaar in verschillende gekleurde pakjes) te gaan. Deze was iets later in de voormiddag dan de eerste ‘kinder-en jongerenmis’. In de kerk zaten dus vooral vrouwen, geassisteerd door hun mannen in een kostuum met burgemeestersjerp en een ‘plumeau’. Telkens wanneer het koor zong, dansten zij met hun plumeau achteraan in de kerk. De priester verklaarde later dat dit een traditionele Bautu-dans is. De mis is hier helemaal anders dan bij ons! Het duurde wel 3 uur lang!!!! En 2 vrouwen komen tijdens de mis het altaar afstoffen met hun ‘pomponnekes’. Vooral de mensen zelf nemen veel het woord in de mis. Zo kwamen er mensen getuigen over hun leven als alcoholicus. Blijkbaar ook een probleem bij 80% van de mannelijke Mapoetsoebevolking. Wijzelf werden ook naar voor geroepen in de mis om ons officieel te ‘verwelkomen’. De pastoor ‘dwong’ het koor zowaar om een langdurend traditioneel welkomstlied te zingen voor ons. Een beetje genânt.

 

In de namiddag maakten we voor het eerst kennis met het oratory. Een terrein met enkele schommelsen enkele speeltuigen, een grote hall met 2 pingpongtafels,  3 poooltafels, 5 shotterkasten, een badmintonnet en nog enkele aparte kamers.
Niet echt groot, maar best leuk. Hier zullen we de komende 2 weken een groot deel van onze tijd doorbrengen. Het 4-daags jeugdfestival ‘’Maketi oa Bwacha” komt er namelijk aan.
Op maandag en dinsdag waren voornamelijk bezig met de voorbereidingen hiervan. Het terrein schoonmaken, spandoeken ophangen, leiders motiveren, een programma opstellen, …
Tussendoor was er natuurlijk al wat tijd om met de ‘SCHATTTTTTIIIIIIG’ (1000x al gezegd door S, E en A) kinderen te spelen. Een fijn gevoel om terug op het speelplein te staan. Fr. Peter, de Viëtnamese Salesiaan, de verantwoordelijke van het oratory probeert de jongeren echt verantwoordelijkheid te geven en vraagt ook vaak naar onze mening. Hij is trouwens een supergrappige man. Om Sanne te verwoorden: ‘Dat zou zo één van mijn Akabeleden kunnen zijn.’

Op maandag kwamen de Oostenrijkse vrijwilligers, die hier een jaar verblijven, terug van hun 2 weken vakantie in Swaziland. Denise en Claudia geven hier les in de lagere en kleuterschool van de zusters van Don Bosco.

Maandagvonds hielden we een filmavond met onze Viëtnamese vriend en de Oostenrijkse meisjes. We werden bevestigd in ons oordeel dat de Salesianen hier fan zijn van emofilms (en van actie).
Op dinsdag zaten we met een net iets ander probleem… tijdens het keuken viel onze electriciteit namelijk uit. Ons ‘krediet’ bleek namelijk op te zijn. Electriciteit verkrijg je hier door met een herlaadkaart je meter aan te vullen. Dus om 8u ’s avonds trokken we met Fr. Victor nog de stad in om een herlaadkaart te halen. Met een kaart van 100Rand heb je ongeveer 10 dagen electriciteit.

Op woensdag startte het festival. Volgens de verhalen zouden er ongeveer 300 kinderen komen. Laten we zeggen dat er vandaag maar de helft van dit aantal was.
Natuurlijk verliep het soms at op zijn Afrikaans, afspraken die wat veranderen of schema’s die ineens niet meer bestaan, … maar de kinderen hebben zich héél goed geamuseerd. De sfeer in de verschillende kleurengroepjes zat er in ieder geval goed in. Ook bij de SCHATTTTTIIIIGE kleuters hetfijn vertoeven. Meestal zijn het de meisjes die hier (goed) zorg voor dragen. Niet te geloven hoe klein en jong de kinderen hier soms zijn.

Wist je dat

–          De 3 meisjes gevraagd zijn om te trouwen, maar enkel Sanne blijkbaar voldeed aan Lesothonormen.

–          We hebben hier al een boom mee helpen uittrekken. Hard labeur in de volle zon.

–          De Salesiaankok hier achter de kippen loopt om ze daarna te slachten.

–          De waakhond gaat ’s nachts naar de dichstbijzijnde slager om vandaar de koekarkassen naar zijn hok te slepen. Een paar grote koeienhoofden liggen ’s ochtends her en der verspreid.

–          De kinderen worden hier geconditioneerd met snoep en appelsienen J

–          De kinderen verstaan niet altijd Engels, maar spelen is universeel, dus enkele Belgische spelen zijn hie al geintroduceerd. (Antoinette wie heeft de bal, Pang, Billeke Klets, …)

–          Er hier allerlei misterieuze dingen gebeuren. Er liggen opeens schapenkeutels in ons huis en er is van onze kaas gegeten. Natuurlijk weet niemand wat er gebeurd is.

–          De kokkin heet hier Alfonsin en vindt Fonny een geweldige naam

–          Fr. Peter heel graag Maluti-bier lust.

 

Zigi zigi hay hay hay

Hier zitten we dan alleen, zonder onze cursisten. Ze zijn nog maar een paar uurtjes vertrokken, maar toch missen we ze al. De cursus  is voorbijgevlogen, niet te geloven.
En geamuseerd dat we ons hebben. De 25 cursisten waren prachtmensen om mee te werken. Heel gemotiveerd en zo’n positieve groepsgeest, ook al kwamen ze van totale andere regio’s in Zuid-Afrika. (Swaziland, Jo’burg, Ennerdale)
Natuurlijk blijven de typische Afrikaanse kenmerken steeds aanwezig:-). ‘Stiptheid’, ‘stil’ zijn, traag stappen, zingen en dansen, speciale handshakes, … Het zorgt wel voor extra kleur.

Op de interculturele avond kwamen we heel wat te weten over de andere culturen. Zo word er in Swaziland een jongen uit een stam gekozen om de schaduw van de koning te worden (getrouwd overigens met 26 vrouwen!!!). De jongen leert alle geheimen van de koning en het koninkrijk kennen, hij is betrokken bij alle belangrijke besprekingen, … Dit om zogezegd de koning te beschermen, de kennis over het land blijft zo niet bij één man. MAAR , als de koning mocht sterven, wordt de jongen levend mee begraven in de grot waar de koning zijn begraafplaats krijgt. Hij krijgt enkel 25l bier mee en een geit. Als deze op zijn, zal hij uiteindelijk ook sterven, bij de koning dus. Begrijpen wie begrijpen kan.

Nog enkele weetjes:
– in Zuid-Afrika en Swaziland wordt er aan de ouders van de bruid een bruidsschat betaald in de vorm van een aantal koeien. Maagdelijkhied, rang en stand, gestudeerd of niet, goed in huishoudelijke taken,…bepalen hoeveel koeien een vrouw waard is.

– in Swaziland moeten de mannen als ritueel voor hun trouwfeest in het bos op jacht gaan naar een wild dier en dit vangen. Dit om te bewijzen dat ze voor hun vrouw kunnen zorgen en ‘mans’ genoeg zijn om een wild dier te vangen.

– Vrouwen worden voor hun huwelijk bij hun tantes verwacht. Daar worden ze door de dames uren de huid vol gescholden. Op deze manier zal een vrouw ervaren wat het is om getrouwd te zijn, pijn te lijden. Als het dit ritueel doorstaat, kan ze alles aan.

… En zo kunnen we nog heel wat rare zaken vertellen! We hebben soms echt vreemde ogen getrokken.

 

Op woensdagavond stond de wandeling ‘up the hill’ op het programma. Een wandeling over een met grote stenen bezaaide bergweg, richting een verlicht groot kruis. Een hele fijne ervaring om dit in het donker, samen met leuke mensen te doen. D ideale moment om elkaar beter te leren kennen.
De instructies waren wel: “als er iemand valt, houdt die persoon niet vast, of help ze niet, anders wordt je misschien zelf meegesleurd.” Over naastenliefde gesproken. 🙂

We sloten de cursus af met een groots kampvuur waar er werd gezongen en gedanst en voorts lieten we ook wensballonnen op.  We slaagden er in om nog een laatste spelimpuls te geven en speelden met z’n allen verstoppertje in 2 pikdonkere lokalen. Beeld je maar eens in hoe moeilijk het moet zijn om een donkere Afrikaan te vinden in het donker. 🙂

En na de diploma-uitreiking vandaag, was het al tijd om afscheid te nemen.
Zoals de cursisten zelf aangaven: misschien gaan we elkaar nooit meer zien, maar ‘you’ll always be in our hearts’.  Een fantastische week, zonder meer!

En morgen: op naar Lesotho!!! Maputsoe oratory (speelplein) HERE WE COME!

 

Business as usual

Hoe het allemaal begon…

Donderdag 27 juni stonden 4 enthousiaste vrijwilligers klaar om aan hun lange trip te beginnen naar Zuid-Afrika. Probleem 1 was al snel daar! De vlucht van de meisjes had vertraging waardoor ze hun overstap in Londen zouden missen. Dan maar wat hulp vragen aan de helpdesk van Brussels Airlines. Een nieuwe vlucht via Frankfurt (in de befaamde dreamliner) werd geboekt. Probleem opgelost! Meer nog … toen er bij de incheck in Franfurt een ticketje met upgrade business class uitkwam waren de meisjes plots terug wakker. Het was al snel duidelijk dat ze er niet thuis hoorde. Bij elke nieuwe ontdekking kwamen er luide wow kreten aan te pas (dan vooral bij de wijn, massagestand, zetels die je helemaal plat kan leggen, privé-TV, tafel, 4 gangen menu geserveerd met linnen servetten, enzo… we willen jullie niet te jaloers maken!). Eens aangekomen in Johannesburg moesten ze nog ettelijke uren wachten tot de vlucht van Fonny zou landen. We werden opgehaald door Broeder Raphaël die ons tot het Youth Centre bracht. Hier kwam de volgende luxe tevoorschijn. Voor ieder een aparte kamer met zalige bedden en een eigen badkamer. Na nog wat rond gekijk en kennismaking zijn we allemaal in dat zalige bed gaan slapen.

Vandaag was de eerste cursusdag. We hebben kennisgemaakt met een enthousiaste (zeeer enthousiaste) groep van cursisten. Ze komen uit Swaziland, Ennerdale en Johannesburg. We hebben al kennis mogen maken met hun typische gebruiken zoals veel gezang (dat trouwens prachtig klinkt!), handshakes, dansmoves, speciale uitspraak, … We hebben heel de dag gespeeld, kennis gemaakt, cluedo gespeeld, gezongen, … Het smaakt naar meer!!!

Met deze boodschap sluiten we af en gaan we terug door de kou en de duisternis naar ons huisje. Overdag was het wel heel warm met al 2 verbrande hoofden als gevolg.

Tot de volgende!

De vrijwilligers vertrekken op 27 juni en komen terug op 27 juli 2013.